Inhoudsopgave
Van anarchistische droom naar speculatieve status quo
Bitcoin heeft zijn kans gekregen. Hoe anders was dat toen Bitcoin in 2008 werd gepresenteerd in de whitepaper van Satoshi Nakamoto. Het voelde als het begin van een financiële revolutie. Dit was geen kleine innovatie, maar een fundamentele verschuiving: een munt die buiten de controle van overheden en banken stond, waar inflatie geen grip op had en die écht van de mensen zou zijn. Het was een anarchistisch antwoord op een economie die in crisis verkeerde en een poging om macht over geld terug te geven aan individuen.
Andreas M. Antonopoulos wist de essentie van deze belofte misschien wel het beste te verwoorden:
“Bitcoin is niet zomaar internetgeld. Het is een wereldwijd, gedecentraliseerd systeem dat individuen financiële soevereiniteit geeft. Het draait om vrijheid.”
Voor velen, waaronder ikzelf, was dat een overtuigend idee. Niet alleen vanwege de filosofie, maar ook omdat de onderliggende technologie logisch in elkaar zat. Bitcoin was geen luchtkasteel; het was gebouwd op cryptografie, een veld dat diep geworteld is in cybersecurity. Dat sprak me aan. Dit was geen financieel instrument dat leunde op vertrouwen in een bank of overheid – het was wiskunde, code en decentralisatie.
Doorgewinterde IT’ers hadden een voorsprong. Waar de gemiddelde belegger in 2013 nog geen idee had hoe het werkte, konden wij de whitepaper van Nakamoto lezen en begrijpen wat hier technisch gebeurde. Bitcoin was een briljante combinatie van bestaande cryptografische technieken, zoals proof-of-work en asymmetrische encryptie, samengebracht in een systeem dat financiële transacties mogelijk maakte zonder centrale autoriteit. Het voelde als een nieuwe fundering onder het internet zelf, een infrastructuur die niet kon worden gecontroleerd door een enkele partij.
In die beginjaren voelde het als een kans om deel uit te maken van iets fundamenteels nieuws. Maar nu, na anderhalf decennium, dringt een andere realiteit zich op. Bitcoin heeft zijn kans gekregen om een functioneel alternatief te worden, maar die belofte is grotendeels onvervuld gebleven.
De Gemiste Kans van Bitcoin
De technologie die ooit als baanbrekend werd gezien, is nauwelijks geëvolueerd. Schaalbaarheid blijft een terugkerend probleem en het Lightning Network, dat een oplossing had moeten bieden, is nog steeds verre van mainstream. Elke verandering in het systeem leidt tot interne strijd, waarbij facties elkaar bestrijden over de koers die gevolgd moet worden. Bitcoin is daarmee vastgelopen in zijn eigen decentralisatie. Waar traditionele organisaties een leider hebben die knopen doorhakt, is Bitcoin overgeleverd aan een collectief waar beslissingen traag en moeizaam tot stand komen.
De vraag is dus: wat is Bitcoin nu eigenlijk geworden? Een munt voor financiële vrijheid? Of een speculatief bezit dat leunt op geloof en sentiment? Het oorspronkelijke idee dat mensen het zouden gebruiken om transacties te doen zonder tussenkomst van een bank, heeft plaatsgemaakt voor een cultuur waarin ‘hodl’ de norm is. Niet omdat Bitcoin zo goed werkt als geld, maar omdat de meeste bezitters hopen dat het ooit veel meer waard wordt.
Van Anarchistische Idealen naar Marktmechanismen
De ironie is dat Bitcoin, ondanks zijn anarchistische oorsprong, nu sterk afhankelijk is van dezelfde marktdynamieken als het traditionele financiële systeem. Grote investeerders en institutionele partijen spelen een steeds grotere rol en houden de prijs in beweging, niet uit idealisme, maar uit winstbejag. Tegelijkertijd slagen overheden erin om grip te krijgen op de markt via regelgeving en controle over exchanges. Het idee van een volledig autonoom en ongrijpbaar financieel systeem blijkt in de praktijk niet zo eenvoudig te realiseren.
Misschien was het duidelijkste bewijs hiervan de verkiezingscampagne van 2024, toen Donald Trump zich plotseling als voorstander van Bitcoin profileerde. Als president verdedigde hij altijd de macht van de dollar, maar ineens werd Bitcoin een handig politiek instrument. De koers schoot omhoog, investeerders reageerden euforisch—maar werd Bitcoin hierdoor echt sterker, of werd het simpelweg een speelbal van verkiezingsretoriek?
Die koersstijging kwam er inderdaad. Maar het zette me aan het denken: als een politicus met directe belangen bij de dollar Bitcoin kan promoten en daarmee de prijs kan opdrijven, hoe onafhankelijk is het systeem dan echt? Dit was nooit de bedoeling. Bitcoin zou een alternatief moeten zijn voor overheidscontrole, niet een instrument dat door politici wordt gebruikt om sentiment te beïnvloeden.
Toch blijft de hype overeind. Bitcoin wordt gepresenteerd als ‘digitaal goud’, een hedge tegen inflatie en een veilige haven in onzekere tijden. Maar als je kijkt naar de volatiliteit, is het allesbehalve een stabiele waardeopslag. De adoptie door grote spelers wordt vaak aangehaald als bewijs dat Bitcoin serieus wordt genomen, maar wat betekent dat werkelijk? Banken en hedgefondsen stappen niet in omdat ze geloven in een gedecentraliseerde toekomst – ze zien simpelweg een kans op rendement.
Een Relikwie of een Nieuwe Weg?
De toekomst voelt steeds minder zeker. Misschien blijft Bitcoin bestaan als een soort digitaal relikwie, een herinnering aan de eerste serieuze poging om geld opnieuw uit te vinden. Misschien wordt het, net als goud, een nichebelegging voor mensen die waarde hechten aan schaarste boven bruikbaarheid. Of misschien wordt het ingehaald door een nieuw systeem dat wél de noodzakelijke keuzes durft te maken.
Andreas M. Antonopoulos zei ooit:
“Als je de wereld wilt veranderen, moet je de manier waarop geld werkt veranderen.”
Dat is precies de vraag waar het nu om draait. Bitcoin begon als een poging om het financiële systeem te hervormen, maar is die revolutie daadwerkelijk doorgezet? Of is Bitcoin vooral een experiment dat de fundamenten legde, waarna een volgende generatie technologieën het stokje moet overnemen?
Wat ik wel weet, is dat mijn geloof in Bitcoin niet meer hetzelfde is. Het idee was briljant, maar een idee alleen is niet genoeg. Een revolutie die blijft stilstaan, wordt uiteindelijk ingehaald. En dat is precies wat met Bitcoin aan het gebeuren is. Bitcoin heeft zijn kans gehad, maar het momentum is voorbij.
