Inhoudsopgave
De polarisatie binnen de Verenigde Staten is de afgelopen jaren steeds verder toegenomen. Republikeinen en Democraten zijn meer dan ooit tegenover elkaar komen te staan, met fundamentele verschillen in hun visie op economie, geopolitiek en de rol van technologie. Voor Europa betekent dit een ongemakkelijke realiteit: de historische afhankelijkheid van Amerikaanse technologiebedrijven wringt steeds meer nu de stabiliteit van Amerika zelf onder druk staat. Kan Europa zich in deze context nog veroorloven om te vertrouwen op Amerikaanse soevereine cloudleveranciers?
Toen Amazon vorig jaar aankondigde 7,8 miljard euro te investeren in een ‘soevereine cloud’ voor Europa, was mijn eerste gedachte dat dit vooral een strategische zet was om concurrentie te neutraliseren. Door zelf een Europese soevereine cloud te bouwen, voorkomt Amazon dat een échte Europese cloudprovider opstaat. Het is een slimme zet: Europese overheden zouden kunnen worden verleid door de belofte van soevereiniteit, terwijl de cloud in werkelijkheid nog steeds onder invloed blijft van Amerikaanse wetgeving en geopolitieke belangen.
Soevereiniteit of Illusie?
Een cloud is pas echt soeverein als deze volledig onafhankelijk is van landen buiten de EU. Dat betekent niet alleen dat de fysieke infrastructuur binnen Europa staat, maar ook dat de juridische controle volledig Europees is. Dit is precies waar het misgaat bij Amerikaanse spelers. Ondanks garanties en beloftes blijven zij onderhevig aan Amerikaanse wetgeving, zoals de Cloud Act, die Amerikaanse autoriteiten toegang kan geven tot data, zelfs als die in Europa wordt opgeslagen.
Daarmee rijst de vraag: kan een cloud nog soeverein zijn als de uiteindelijke zeggenschap in Washington ligt? Het simpele antwoord is nee. Een infrastructuur die wordt gefinancierd, ontwikkeld en beheerd door een Amerikaans bedrijf blijft onder invloed van Amerika. Dit maakt het lastig te verdedigen dat een “soevereine cloud” door Amazon of Microsoft daadwerkelijk een oplossing is voor Europa’s behoefte aan digitale autonomie.
De Europese Uitdaging
Europa heeft lang geteerd op technologie uit Silicon Valley, maar de afhankelijkheid begint een strategisch risico te worden. Europese beleidsmakers onderkennen dit en proberen met initiatieven als GAIA-X en de AI Act meer controle te krijgen over digitale infrastructuur. Toch blijven Europese bedrijven en overheden afhankelijk van Amerikaanse cloudplatformen, simpelweg omdat er geen volwaardig Europees alternatief bestaat dat kan concurreren op schaal, kosten en innovatie.
Amazon’s miljardeninvestering moet dan ook niet worden gezien als een gunst, maar als een strategische zet om grip te houden op de Europese markt. Want als Europa zelf geen soevereine cloud bouwt, doet iemand anders het wel—en dan blijven de spelregels buiten onze controle.
